Tarih Ve Şahsiyetler

Futbolun Kitabını Yazan Bir Trabzonlu. 

Süleyman Rıza KUĞU

1903'te Trabzon Sancağı'na bağlı Görele'den göçmüş subay bir babanın çocuğu olarak, Bulgaristan'a bağlı Kırcaali'de dünyaya geldi. Ailesiyle birlikte, buradan İstanbul'a oradan da Trabzon'a taşındılar. Burada futbol ve atletizm ile ilgilenen Kuğu; ayrıca bir otomotiv dükkanında da çalışmaya başladı. 1924'te olimpiyatlara katılmak için Paris'e gitti. Burada sırıkla yüksek atlama dalında Türkiye rekoru kırdı ama elenmekten kurtulamadı. Kuğu spor hayatında, sırıkla yüksek atlamadan başka diğer atletik dallarla da ilgilendi. 1954'teTrabzonspor'un stadı Hüseyin Avni Aker Stadyumu'na onun adının verilmesi önerildiyse de bu fikir kabul edilmedi.

Kuğu, 1922'te Asosyeşın Futbol adı altında Türkiye'nin ilk teorik futbol kitaplarından birini yayınladı. Ayrıca, 1924 Yaz Olimpiyatları'nın ardından Trabzon-Paris 1924 Olimpiyatlarına Yolculuk adlı kitabı yayımladı.

Asosyeşın Futbol

Asosyeşın Futbol, 1922'de Süleyman Rıza Kuğu tarafından kaleme alınan teorik spor kitabıdır.

Kitap'ta Trabzon'da futbolun gelişim evresinin ilk yılları ve İstanbul kulüpleri anlatılır. Ayrıca futbolun "umumi kavaid"i yani bilinen kuralları da kitapta kendine yer bulur. Kitap teorik bir kitap olma özelliğiyle, Türkiye'de yayımlanan ilk teorik spor kitaplarındandır. Kitap, Trabzonspor'un kurucu kulüpleri İdmangücü ve İdmanocağı kulüplerinin köklerini anlatması bakımından, Trabzon futbol tarihi açısından önem taşımaktadır. Kitabı günümüz alfabesine Gündağ Kayaoğlu çevirmiş; Prof. Dr. Mustafa Duman kitabı inceleyen bir makale yazmıştır.

Trabzon-Paris 1924 Olimpiyatlarına Yolculuk

Trabzon-Paris 1924 Olimpiyatlarına Yolculuk, Süleyman Rıza Kuğu tarafından 1925'te yayınlanan spor-anı kitabıdır.

Trabzon'da atletizm ve futbol ile ilgilenen Kuğu, 1924 Yaz Olimpiyatları'na katılmak üzere gittiği Paris'teki anılarını bu kitapta toplamıştır. Kitapta dönemin spor organizasyonlarına dair önemli çıkarımlar vardır. Kitap tarihsiz olarak basılmıştır, ancak olimpiyatlardan bir yıl sonra yani 1925'ye yayımlandığı düşünülmektedir. Ayşe Kuğu tarafından Latin harflerine çevirilen kitabın hakkında Prof. Dr. Mustafa Duman bir makale yayımlamıştır. Kitabın önemi dönemi Trabzon'daki spor kültürünü yansıtması ve Türk edebiyatı'ndaki ilk spor-anı kitaplarından olmasından kaynaklanır.

Kitapları

• Süleyman Rıza Kuğu, Trabzon – Paris. 1924 Olimpiyatlarına Yolculuk, Çevriyazı: Ayşe Kuğu, (Yayına Hazl: İ. Gündağ Kayaoğlu – Öner Cıravoğlu), Trabzon Araştırmaları Merkezi Vakfı Yayını, İstanbul, Ekim 2002, 160 s. resimli.
• Süleyman Rıza, Asosyeşın [Assciation] Futbol, Çevriyazı: Ayşe Kuğu, (Yay. Hazl: İ. Gündağ Kayaoğlu – Öner Cıravoğlu), Trabzon Araştırmaları Merkezi Vakfı Yayını, İstanbul, [2002]. 176 s. Kitabı tanıtan bir yazı için bkz. Mustafa Duman, “Trabzon Araştırmaları Merkezi Vakfı’ndan Trabzon’da Spor Tarihi”, Toplumsal Tarih, Sayı: 112, (Nisan 2003), İstanbul, s. 104-105.

Kaynak : Wikipedia,Karalahana