ZAMANIN KARA İNCİSİ

Taşlar Kayalar ve Yaşanmışlıklar Üzerine...

Doğu Karadeniz kıyılarının en güzel incilerinden biri denizi süsleyen taşlar ve kayalardır.Yüzyıllardır oluşumunu tamamlayı sürdüren bu Kayalar,kimi zaman çocukların oyun alanı kimi zaman balıkların, kuşların mutlu yuvası ve kimi zaman da avcıların vazgeçilmez bir kaynağı olmuştur.Bu kaya oluşumları kimi zaman deniz rüzgarından acıkmış insanlara takılarından lokmalar sunardı.Kaya diplerindeki büyük iri midyeler, alelacele kaya üzerinde yakılan cılız bir ateşle büyük ziyafetlerle mideye indirilirdi.

Kayalar, diğer yandan gençlerin gövde gösterilerinin en güzel mekanlarıydı, Olimpiyat litaretüründe adı geçmeyen dirtop, çivileme,tostop atlama şekilleridir. En fazla köpük çıkaran yüzücü, alkışlarla sudan çıkar, keyifli keyifli naralar atar ve seyirciyi selamlardı.

Diğer yandan Kıyılarda hummalı bir şekilde aranan düz elips taşlar sektirme yarışına giren çocukların cebini şişirirdi. Taşı en çok sektiren alkışlanır ve taşın en son gittiği yere kadar yüzülür ardından dalıp, taşı dipten çıkarma yarışına girilirdi.

Öte yandan Sardalya yapımında kullanılan geniş, düz, ağır ve siyah taşlar vardı. Bu taşlar genellikle sardalya yapılan bidonun en üstüne konulurdu. sardalyanın ve turşunun 'olması' için kullanılan en yaygın yöntemlerden biriydi.Sadece basit bir taş olarak gördüğümüz bu siyah kayalar insanın günlük hayatının küçük detaylarına saklanmıştır.

Kumsallar,yer yer  katran karası bir renkte olsa da aksine taşlar rengarenk parlardı. Bir ayağı denizde olan evlerin duvarlarına çarpan sabah güneşi,denizle cilveleşen o renkli taşların mahreminin gölgesini evlerin duvarlarına vurmaktan hiç de çekinmezdi.Kimi zaman motor sesleriyle uykularından uyanan insanlar,kayalıkların son bulduğu küçük burunlara dikkat kesilir balık avından dönecek eşlerini, dostlarını, ağabeylerini ve babalarını beklemeye koyulurdu.

Küçükler akşam vaktinin serin saatlerinde, hatırı sayılır derinliklerde yüzmeyi yine bu kayalıklarda büyüklerinden öğrenirlerdi. Kayalara tutuna tutuna kulaç atar, derinlerde olmanın gururunu dışarıda onu izleyen annesi yada ağabeyi ile bağıra çağıra paylaşırdı.

Ayrıca yaz ayları Kıyılarda,ellerinde ordan burdan temin edilmiş filelerle dalan genç,çocuk dalgıçlar görülürdü.Bir deniz kabuklusu olan Kokle (KOKLEA) toplayıcılığı en popüler hobi ve dolaylı kazanç kapılarından biriydi.kaya altı ve sığ derinliklerden toplanan bu kabuklular toplayanı hayli yorsada günün sonunda kazanılan harçlıklar cebe koyuldumu tüm yorgunluklar unutulur keyifte iki misli artardı.

Deniz kenarlarında taş ve kaya dipleri eşelenir çıkan kurtlar (Çazi)avcılar tarafından balık yemi olmak üzere hazırda tutulurdu

1960'ların ortalarında yapılmaya başlanan yol imar çalışmaları sahil şeridinin tablo güzelliğindeki seyrini değiştirmiştir. Ancak bugünkü kadar zarar vermemiştir.Trabzon ve Çevresinin sahil şeridi 1995 yılına kadar zor da olsa bakir kalmayı başarabilmiş makyajsız bir güzelliğe sahipti.Sahil şeridindeki kayalıklar tıpkı sıra sıra dizilmiş inci taneleri gibi parlak ve ihtişamlıydı. Kıyılar;renkli taşlar,parlak koyu ve safir kumsallardan yeşile sargın bir görünümdeydi.Kayalıklar kimi zaman cinoların kimi zaman insanların keyifle güneşlendiği ve yüzdüğü yerlerdi.Amatör balıkçılar usta balıkçılarla balık tutma yarışına bu kayalıklarda girerlerdi.Tutulan balık türleri denizin seviyesine ve bulunduğu yerin özelliklerine göre değişir;izmarit,kofona,karagöz bu yarışta balıkçıları sevindiren tatlı rekabetlerin, atışmaların ve nispetleşmelerin baş karakterleri oluverirdi.

Ve Yıl 2013 Sahiller dört mevsim neredeyse sessiz,ölü ve soluk.Çocukların neşeli çığlıkları kayıp.Dalgaların taşlarla oynaştığı kıyılar,geçmişte ve yaşanmışlıklarımızdaki anılarda kaybolup gitti.sandalları bağlayacak sıçrayıp kıyılara kavuşacak kayalar,taşlar ve kumsallar derin dolguların altında yitip gitti.artık balık tuttuğumuz,bir çırpıda sıçrayıp atladığımız kayalıklar kumsallar yok.Zamanın nadide kara incisi derinlerde kayboldu.

Yazar : Fatih ÖZTÜRK

Editör:Elif ÜNALDI