KARADAĞ TEPELERİNDEN KORDYLE'e YÜZYILLIK TARİH

Resim : Frederick A Bridgman

KARADAĞ TEPELERİNDEN KORDYLE'e YÜZYILLIK TARİH.(Akçakale Yakınçağ)

Araştırma Yazısı : Fatih ÖZTÜRK

Kutsal Kordyle Burnunu gören Cenevizli denizciler birbirlerine sarılır

şarkı söyler kürek bırakır sessizce dikkat kesilirdi Akçakale'nin muhteşem ihtişamına

ardından küreklere sarılır,havanın patlayacağını anlamış olacaklarki KORDYLE'e (Akçakale)

yelken şişirirlerdi.Karanlık KARADAĞ a yavaş yavaş çökerken

kaleye doğru erzak taşıyan

genç,yaşlı denizciler Phokas'ın küçük ışığının altına sığınır,dört duvar denizden yükselen kalede şarkı söyler, 

sıcak şarap içer, sığınaklı bir köşede uykuya dalardı.Ertesi Gün,Güneş henüz doğmadan,Karadağ'a Sırtını veren yelkenliler

Açıklara doğru demir alırdı.Parlak güneşin sularında yeni bir güne başlayan denizciler limandan ayrılırken 

St Phokas'ı Ve KORDYLE'i (AKÇAKALE) Şükranla hatırlayacaktı.

Karadağ'dan kordyle uzanan duvarlar bir bıçak gibi Yamaçları keser,Kalenima nehirine (bu gün dere olarak anılan)paralel iner ve kıyıları

nazikçe kuşatırdı.Denizciler Küçük koyda demirli Kalyonlardan,filikalarla Akçakale kıyılarına iner ellerindeki değerli eşyaları(Kumaş,İpek,Bakır)şarap,üzüm,zeytin ve 

Bereketli meyvelerle,takas ederdi.Sera Kordyle (Akçakale) Zaman Zaman akıncı edasıyla bu küçük koyu, ziyaret eden seyyahların ve beylerin toz ve nal dumanına tutulur

Deniz üzeri yoldan geçen arabalarıyla İpek Yolunun hararetli ticaret geçişine ev sahipliği yapardı.

Siyah kumların zeytin ağaçlarıyla tümleştiği kıyılarda ticaret sadece deniz ile sınırlı değil,Halkın geçim kaynağı olan bereketli zeytin ve meyve

ağaçlarının zenginliği ile şekilleniyordu.

Akçakale (Kordyle) de,16,17 ve 18.Y.Y arasında kıyı kesimlerine doğru nüfusun yoğunlaştığı bilinmektedir.

Nüfusun yoğunlaştığı bölgeler,kalenima nehrinin paraleli,Yoroz Burnu (YOROZ CAPE) yakınlarında yer alan şimdiki mersini(Kutchuk) 

İçerisine alarak,yüksek kesimlere doğru dikdiörtgen bir yerleşim konumlanması olarak göze çarpar.

irili ufaklı ve her mevsim dumanı tüten evlerin varlığı Bir Çok Gezginin,Seyahatname kitaplarında dikkat çekmektedir.

19 Y.Y Başlarında Akçakale'de varolan meslek gruplarına kısaca örnek vermek gerekirse Üzüm yetiştiriciliği(Şarap yapımında kullanılmak ve Ticaret için)

Zeytin Yetiştiriciliği,Arıcılık,Balıkçılık,Gemi İşletmeciliği ve Çeşitli Tarım Ürünlerinin işlenmesi ve yetiştirilmesi olarak göze çarpmaktadır.

Akçakale Tarihinde Yarı endüstriyel iş kollarıda zaman zaman göze çarpmaktadır bunlar;Metal eşyaların işlenmesi ve imalatı,Su değirmenleri

gücünden yararlanmak sureti ile küçük çaplı tahıl öğütme tesisleri olarak bilinmektedir (Sera Değirmeni,Kalanima Balık çiftlikleri) M.s 1700's-1800's

1800'lü yılların başlarında sahil kısmında yoğunlaşan ikametler,Balıkçı barınakları,Kooparatif İşletmeleri,Misafirhaneler,Köşk ve Yazlıklar,Çeşitli Meslek guruplarına ait irili ufaklı depo ve yerleşimlerden müteşekkildir.19 y.y başlarındaki Akçakale fotoğraflarında,karadeniz otoyolunun

Akçakale mevkii(Boğazı),henüz küçük bir tepecik şeklinde açıkça görülmekte ve bilinmektedir.Beldenin Tüm trafiği yine beldenin içerisinden geçmek sureti ile yapıldığını anlıyoruz.1900 lerin son yarısında,Karadağın Akçakale'ye uzanan eteğinin son bulduğu küçük tepecik Kazılarla Ortadan kaldırılarak mersin(kutchuk) ve batı yolu ile birleştirilen bir hat oluşturmuştur.

Kaynaklar: THE BYZANTINE MONUMENTS AND TOPOGRAPHY OF THE PONTOS ANTHONY\BRYER and DAVID WINFIELD VOL 1.VOL2

           JAKOB PHILIP FALLMERAYER-DOĞUDAN FRAGMANLAR

           Evliya Çelebi Seyahatnameler 

           Asie Mineure - Küçük Asya Charles Textier

           (Byzantine Monuments and Topography of the Pontos, vol. I (Dumbarton Oaks Studies 20.1)